Reinder Reinders: De atlas van Acker Stratingh

 49,95 incl. BTW

Kartering van de Groninger bodem, wierden en waterstaat (1825-1839)

Beschrijving

In 1837 kwam een geologische kaart van de provincie Groningen gereed – de eerste geologische kaart die in Nederland is verschenen. Het is ook een archeologische monumentenkaart waarop de ligging en hoogte van 120 Groninger wierden is aangegeven. Waterafvoer en de grenzen van de zijvestenijen zijn andere thema’s die op de kaart aandacht krijgen.

Dankzij de enthousiaste samenwerking tussen de gouverneur, het kadaster, de Commissie van Onderwijs, hoogleraren, burgemeesters, schoolmeesters en landbouwers was in 1836 een geologische kartering uitgevoerd. De resultaten van deze kartering in de 57 gemeenten van de provincie Groningen – op schaal 1 : 50 000 – zijn bewaard gebleven, evenals een toelichting op de grondgesteldheid.

De geologische kaart kwam tot stand onder leiding van de arts Gozewinus Acker Stratingh. Zijn archief met kaarten, beschrijvingen van de grondgesteldheid en aantekeningen laat zien op welke wijze de kartering is uitgevoerd en hoe de kaart van 1837 is samengesteld.

Ook van eerdere geologische karteringen in 1825 en 1829 zijn kaarten bekend. Alle kaarten zijn in de atlas beschreven en afgebeeld, waaronder een reliëfkaart van de provincie uit 1827. Ook is een gevouwen exemplaar van de geologische kaart van 1837 op ware grootte opgenomen. Daarnaast wordt in de atlas aandacht besteed aan het wierdenonderzoek in het begin van de 19e eeuw en de verder ontwikkeling van de geologische en bodemkundige kartering in Nederland.

De kaarten uit de periode 1825-1837 nemen een unieke plaats in binnen de geschiedenis van de ‘geocartografie’. Ze behoren – wereldwijd – tot de vroegste bodemkaarten die we kennen en vormen het eerste hoofdstuk van de geologische en bodemkundige karteringen in Nederland.