Beschrijving

Het Historisch Jaarboek 2021 biedt naast de vaste rubrieken – een overzicht van activiteiten
op het gebied van cultureel erfgoed, een keuze uit recent verschenen literatuur over stad en
Ommeland – wederom een gevarieerde blik op de Groninger geschiedenis. En zoals
gebruikelijk: gebaseerd op gedegen onderzoek, toegankelijk geschreven en rijk geillustreerd.
Thomas von der Dunk besteedt aandacht aan de inzendingen voor de Groningse
Stadhuisprijsvraag van 1775, waarbij hij ook nader ingaat op de pas recent op een veiling
opgedoken plannen van de Franse architect Nicolas de Pigage. Gerealiseerd werd zijn
voorstel niet. Die eer werd gegund aan Jacob Otten Husly, al kwam diens ontwerp danig
versoberd uit de steigers tevoorschijn bij de voltooiing in 1810. (Inderdaad – wie raakt dan
niet benieuwd naar wat er te zien zal zijn als de huidige steigers zijn verdwenen?)
Wie wil weten hoe de provincie erbij lag rond die tijd, kan terecht bij Henk Boels die
ingaat op de rapportages die landdrost Hendrik Ludolf Wichers schreef over de toestand het
‘departement Groningen’ – sinds kort immers een onderdeel van het Franse keizerrijk. “Tot
nog toe … over het geheel genomen … nog niet in verval”, noteerde Wichers.
Wat even later wel gold voor het fabriekscomplex voor de productie van moutwijn,
azijn en zeep even buiten de kom van Haren, geëxploiteerd door de latere burgemeester
Lodewijk Theodorus Jorissen. Het terrein stond ook bekend als de Hof te Hemmen. Eppo
van Koldam reconstrueert de geschiedenis ervan en wijst op de nog altijd zichtbare sporen.
Eddie Marsman en Henk Wierts besteden aandacht aan tot nu toe onbekende
groepsportretten gemaakt door Friedrich Julius von Kolkow, in zijn tijd (1839-1914) de
bekendste fotograaf van Groningen. Het betreft foto’s van de senaat van Vindicat – ze
kwamen tevoorschijn uit het archief van de studentenvereniging dat bewaard wordt in de
Groninger Archieven. Ze bieden voor het eerst ook zicht op Von Kolkows atelier. Dankzij de
ontdekking kunnen nu ook andere, eerder anonieme groepsportretten aan hem worden
toegeschreven.
Ook de geschiedenis van de 20ste eeuw ontbreekt niet in het Jaarboek. Christiaan
Gevers schrijft over Cort van der Linden, de standvastig schipperende Groninger
burgemeester in oorlogstijd. Stefan van der Poel maakte een inlevend portret van de Joodse
arts Elie Aron Cohen die opgroeide in de Folkingestraat, Auschwitz overleefde en in 1968
het begrip KZ-syndroom introduceerde.
Kortom: wederom een must read voor wie geïnteresseerd is in de even veelzijdige als
actuele geschiedenis van Stad en Ommeland.
Het Historisch Jaarboek 2021 (paperback, 152 pag.) wordt op 31 maart officieel
gepresenteerd in de synagoge in de Folkingestraat maar is nu reeds verkrijgbaar.