Beschrijving

Nadat een aanslag op zijn leven is verijdeld, gaat de Winschoter korpschef Klaas Coenraad van den Hof nog nauwer dan voorheen samenwerken met de Sicherheitspolizei en de Sicherheitsdienst (Sipo/SD) in Groningen. Hij krijgt van deze instelling een auto met benzine tot zijn beschikking en intensiveert zijn Jodenjacht en strijd tegen het verzet. In Emmen arresteert en mishandelt hij een Joodse jongeman die niet wil verklappen waar zich nog meer Joden schuilhouden, in de pastorie van het echtpaar Ader in Nieuw-Beerta speurt hij op brute wijze naar Joden en op weer een andere dag rijdt hij vooraan met de motor om de Sipo-leiders Knorr en Lehnhoff de weg te wijzen naar het Valtherbos, dat door tientallen Duitse en Nederlandse medewerkers moet worden uitgekamd omdat onderduikers daar in een hol verblijven. Dit zijn nog maar drie voorbeelden van vele soortgelijke acties die Van den Hof onderneemt.

Door de nadering van degeallieerden, ontstaat in de tweede helft van 1944 onder de Sipo-leden van het Scholtenhuis een bikkelharde sfeer. Gerechtelijke procedures worden afgeschaft en met illegale werkers (‘terroristen’) moet op Hitlers bevel korte metten worden gemaakt. Door zijn veelvuldige contact met Lehnhoff laat Van den Hof zich meevoeren inde sfeer van grote grimmigheid. In het laatste halfjaar van de bezetting oefent ook het radicale Sipo-lid Evert Drost (de ‘Schrik van Zeist’) – in die periode zijn overbuurman – een sterke invloed op hem uit.

In de tweede week van april 1945 besluit Van den Hof te vluchten. Enkele weken later krijgt de Rotterdamse agent George Klomp, commandant van de ‘Vliegende Brigade’ van de BS van Winschoten, het bevel om op zoek te gaan naar ‘de crimineel K. van den Hof, voormalig kapitein van politie in Winschoten, gevaarlijke SD-agent’ en hem te arresteren. Makkelijker bevolen dan gedaan.

*

Aan de hand van alle gevonden onderzoeksgegevens probeer ik in het hoofdstuk ‘Samenvatting en conclusies’ ten slotte een antwoord te geven op de vraag hoe het kon gebeuren dat Klaas Coenraad van den Hof zich tijdens de Duitse bezetting met onverbloemd fanatisme heeft overgegeven aan nazipraktijken, terwijl hij vroeger bekend stond als een vakman met een goed karakter.

Foppe Walters